17 Haziran 2007 Pazar

Kumaş Tasarımı ve Analizi

NOT= Jakarlı kumaşların analizinde örgü analizi ile desenin ( motif ) çıkarılması işlemi ayrı ayrı yapılacaktır. Çünkü çok kez desen raporu oldukça büyüktür. Örgü analizi gözle yapılan incelemelerde değişik örgü birimli bölgelerin ayrı ayrı analizi yapılarak gerçekleştirilmelidir.

Desen çıkarılması için ise birkaç yöntem bulunmaktadır
1.yöntem = kumaş üzerine şeffaf bir kağıt koyarak deseni izleyerek bir kalemle bu motifi bir kağıda aktarmaktır. Kullanılan kağıt ince pelür kağıdı, aydınger yada yağlı kağıt olabilir.
2.yöntem = Deseni kalem yerine bir toplu iğne kullanarak desenin çevre çizgileri üzerinde kumaşa batırmak süretiyle kağıt üzerinde belirlemektir. Geometrik desenlerde ise cetvel ile yapıla çak ölçmelerle desen kolayca çıkarılabilir.

Jakarlı kumaş imalatında mutlaka ön bilgiye ihtiyaç vardır.
1. jakarın kapasitesi bilinmeli
2. Standart iplik numaraları
3. Malyonların alt harnıçdaki cm deki sıklığı
4. Tezgahtaki mal yon dizimi nasıldır.

Yeni bir jakarlı kumaş yapmak için neler yapmak gerekir?

1. Dokunacak kumaşın en uzunluğunu bilmek gerekir.
2. Tek en yada çift en olup olmayacağına karar verilmeli
3. Cm'deki atkı ve çözgü sıklıkları
4. Tarak numarası
5. Tarak dişinden geçen tel sayısı
6. Platin sayısı <>
7. Her platine kaç malyon ipi bağlanacak
8. Malyon doldurma tahtası kaç rapor olacak
9. Dokunacak olan kumaşın toplam çözgü tel sayısı ne olacak
10. Tarak eni ne olacak
11. Dokumadan çekme yüzdesi ne olacak
12. Malyon dizimi <> nasıl olacak

Bir Jakarlı Kumaşın Analizinde İşlemler Nasıl Yapılır
1. Kumaşın örgüsü çıkarılır.<>
2. Desen raporunun boyutları <>
3. Kumaş eninin durumları <>
4. Çözgünün uzunluğu > mamul uzunluk,çözgü çekmesi,istenilen uzunluk >
5. İplik sıklıkları > çözgü sıklığı,atkı sıklığı,rapor tel adedi >
6. Harnıç sıklığı >çözgü sıklığı >
7. Çözgünün taharı ,
8. Malyon sayısı < çözgü tel sayısı >
9. Atkı tel sayısı <>
10. Desen kartonunun delinmesi
11. Platin ve malyon kapasitesi < çözgü sayısı ile karton sayısı atkı ile ilgilidir.>

Jakarlı kumaş nedir?
Çok büyük desenli,hatta poster büyüklüğünde görüntüleri elde etmek için yapılan işlemlere jakar desenciliği denir. Örgü bilgileri,renk bilgileri oluşturarak değişik motifler elde edilir.
Jakarlı kumaşların kullanım alanları = Döşemelik perdelik goblen kumaşlar örtülük kravatlık etiket battaniye bant dokuma havlular kadifeler halılar.

Jakarlı Kumaşlar İki Esasa göre Dokunurlar.

1. Sabit örgülere dokunan jakarlı kumaşlar <>
2. Renk tesirli jakarlı kumaşlar < örgülere dayanmayan, havlu kadife halı gurubu >
NOT= Bütün ön bilgiler toplanıp yorumlandıktan sonra desenin ana fikri oluşturulur. Bu bilgilerin ışığında desen yapımına geçilir. Desen yapma işlemi iki aşamada incelenir. Birincisi hazırlık aşaması, ikincisi yapın aşamasıdır

Hazırlık aşaması

1. Motif seçilir ve üzerinde çalışılır.
2. Motifin boyutları belirlenir.
3. Uygun desen kağıdı seçilir.

1- Seçilen motif üzerinde yapılan çalışma; desenin öncelikle belirlenmiş bir motifi vardır. Bu motifin kumaşın üzerinde nasıl çıkacağını tasarlamak esas desen haline dönüştürülmesi için üzerinde düzeltmeler yapılır ve istenilen şekle getirilir.
2- Motifin boyutlarının tespit edilmesi; Mamul kumaş eninde desenimiz kaç rapor görünecekse çeşitli verilerin ışığı altında rapor boyutları tespit edilir. Çözgü ve atkı büyüklükleri yazılır. Motif boyutlarını kumaş üzerinde sağlamlık en büyük sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Motif boyutlarını etkileyen unsunlar şunlardır.
a. Malyonların alt harnıçtaki sıklığı
b. Cm çözgü sıklığı
c. Cm atkı sıklığı

1. Desen kağıdının seçilmesi Kumaştaki rapor boyutlarına çözgü ve atkı sıklıklarına uygun desen kağıdı seçilir

Yapım Aşaması

1-Desen için hazırlanan motif kumaştaki istenilen boyutlara uygun hale getirmek üzere önce patron kağıdına büyütülür. İnsan yeteneği bu çalışmalarda çok önemlidir
2-Patron kağıdına çizilen motif desen kağıdına aktarılır. Bu işlem için karbon kağıdı kullanılır.
3-Desen kağıdına çizilen motiflerin çizgileri desen kağıdının kare yollarına uydurulur. Tamamen isteğe bağlı olarak hareket edilir.
4-Desen kağıdı üzerindeki motifi renklendirme çalışmalarına geçilir. Bu işlem tamamen kişinin isteğine ve yeteneğine bağlıdır.
5-Desen kağıdına belirlenen renk (chor) için çözgü renk raporları yazılır.
6-Eğer desen goblen tekniği gibi basit örgülere dayanan kumaşlar için hazırlanmışsa her renk bölgesi için hazırlanmışsa her renk bölgesi için örgüsü belirtilmek üzere yapılan desenin hemen yanına renk bölgelerinin hangi örgüyle dokunacağı belirlenerek örgünün bir raporu yazılır. Gerekirse örgüler desen kağıdına aktarılır.

Yapılan desenle tezgaha nasıl uygulanır?

1-Desen(motif)makine için programlanır.(Desen kartonu hazırlanır.)
2-Hazırlanan desen kartonu jakara takılır.
3-Gerekli değişiklikler saptanarak yapılır.

16 Haziran 2007 Cumartesi

Bez Ayağı Dokuma

--Bezayağı Örgü--


Örgüler içinde en basiti olan bezayağı örgüler her türlü pamuklu, yünlü ve sentetik kumaşların üretiminde kullanılırlar. Çünkü hem işlemi kolay, hem de bağlantı noktalarının sıklığından kumaşları daha dayanıklıdır.Tek sayılı çözgü ipliklerinin, tek sayılı atkı iplikleriyle, çift sayılı çözgü ipliklerinin çift sayılı atkı iplikleriyle bağlantı yaparak meydana getirdiği örgü şeklidir. En sık kesişmeyi, kenetlenmeyi sağlayan bezayağı, dokuların çok ince ve sağlam oluşmasına olanak sağlar.
-BEZ AYAĞI RAPORU-


-KUMAŞ GÖRÜNTÜSÜ-

ÜRÜN BAKIM BİLGİLERİ

Renk uyumu desenin ön plana çıkması açısından çok önemlidir.
Bu yüzden birbiriyle uyumlu renkler seçilmelidir.
Bunun yanında renkleri aynı oranda kullanmak ürüne monoton bir hava verecektir.
Birbirine uyumlu farklı renkleri farklı oranlarda kullanmak desene canlılık katacaktır.
Açık ve koyu renkleri birarada kullanarak bunu sağlayabiliriz.
Alanlı çalışmalarda desenin içi genellikle açık renklerin hakim olacağı şekilde doldurulmalıdır.

Kumaş Türlerine Göre Bakım


Yünlü Kumaşlar

Isı yalıtımı çok iyidir. Kuru temizleme olmalıdır. Keçeleşmeye oldukça müsaittir.
Zaman içinde sürtünmeden dolayı tüylenme olabilir.Deforme olmaması için sererek kurutulması önerilir. Yüksek ısıda yıkanması çekmeye neden olur.

Pamuklu Kumaşlar

Nem çekme özelliği yüksektir. Esneklik ve dayanıklılık özelliğine sahiptir.
Yüksek ısılarda yıkandığında renk atar ve dokusu bozulabilir. Özelikle koyu renk pamuklular ayrı yıkamaya özen göstermek gerekir.Keten KumaşlarKırışma özelliği yüksektir.
Ilık ütüyle ütülenmelidir. Kir tutma özelliği yoktur. Elde ve soğuk su ile yıkanması tavsiye edilir. Keten karışımlı kumaşların ise kuru temizleme yapılması önerilir.

Polyester Kumaşlar

Yüksek ısıya karşı dayanıksızdır. Isıyla direk temasından kaçınmak gerekir.
Kolay kırışmaz, leke tutma özelliği düşüktür. Renk dayanıklılığı çok iyidir.

Lycra Karışımlı Kumaşlar

Yüksek ısıyla temasından kaçınılmalıdır. Kumaş içindeki lycra eriyebilir ve çok fazla çekebilir.

Denim Kumaşlar

Bazı denim kumaşlar içeriği itibariyle boya verebilir. Bu türde ürünlerin tek veya tersinden yıkanarak kumaş yüzeyinde damar izlerinin oluşması engellenir. Uzun zamanlı kullanımlarında kumaş yıpranabilir ve renk tonu değişebilir.


www.gundemkumas.com sitesinden alınmıştır ;)

TEKSTİL TERİMLERİ

Açık en : Kumaşın enine açık hali
Apera : Makineye eklenen, özel bir işlemi yapmaya yarayan parç
Apre,apre terbiye : Kumaşlara ekstra özellik kazandırmak için terbiyede yapılan işlemler
Asorti : Kumaşın konfeksiyonda bedenlere göre ayrılması ve ona göre kesilmesi
Çekme testi : Kumaşın yıkandıktan sonra enine, boyuna çekmesinin ve dönmesinin testiDekatür : Tüp malları finişleyen makine
Dikiş bandı : Belli bir plana göre yerleştirilmiş dikiş makinesi parkuru
Dispers boya : Poliester kumaşların boyanmasında kullanılan boya tipi

Dok : Üzerine kumaş sarılan apara
Duvet : Nevresimlerde ölçü olarak bir tasarıma verilen isi
Elastömer : Esnekliği yüksek elya
Fikse : Yüksek sıcaklık ve sabit ende kumaşın set edilmesi

Filmduruk : Çerçevelerle baskı yapan baskı makinası
Finiş : Kumaşın sevke hazır hale getirilmesi

Fitted : Lastikli çarşaf
Flat : Düz çarşaf

Forklift : Elektrik veya dizel motor tahrikli çeşitli tonajlarda yük kaldıran ve taşıyan araç
Garnitür : İçi dolu metal silindirlerin oyulması ile hazılanan desenlerle yapılan baskı
Gaze : Pamuklu kumaşlardaki havların yakılma işlemi
Haslık : Kumaşın günlük hayattaki bazı şartlara (yıkama, ter, güneş ışığı gibi) dayanımının ölçülmesi
Hav : Kumaş yüzeyindeki tüycükler ve bunların uçuntuları
Havya : Tül perdeyi ısıyla kesmeye yarayan sivri uçlu araç
Hızar band bıçaklı makine : Sabit ya da hareket ettirilebilen, genellikle serim masalarının uç kısımlarında ya da ayrı bir kesim masasında yer alan kumaş katlarının kesimci tarafından el ile kontrol edilerek kesildiği bant bıçağa sahip kesim makinesi

Ht : Yüksek sıcaklık ve basınçta boyama
İki iplik : İki iplikle örülmüş kumaş
İnspection : Kontrol etmek
İnterlok : Sıra ile uzun ve kısa iğneleri yan yana bulunan örme makinesnde üretilen örme yapısı
Jakarlı Tül : Jakar örme makinasında örülmüş tül
Kalender Makinesi : Kumaşa parlaklık kazandıran makine
Kantara : Bir polyester kumaş tipi
Kartela : Bir siparişe ait renk örnekleri
Kaset : Tasnif bölümünde düzenlenerek dikişe hazır hale getirilen demetlerin üretimde hareketliliğini sağlamak amacıyla kullanılan giysi türüne uygun malzemelerle donatılmış, altında rulmanlı tekerlek olan araç
Kaşkorse : Bir ribana tipi
Konveyör bant : Taşıyıcı bant
Kursör : Nevresim veya yastıklarda fermuarı açık kapamaya yarayan plastik yada demir fermuar başlığı
Kuşe : Paketteki desenin tamamını gösteren resim
Lycra : Elasttikiyeti arttırmak için kumaşa örüm esnasında ilave edilen Dupont patentli sentetik lif
Melanj : Değişik renklerdeki açık elyafın karışımı ile elde edilen iplik, belirsiz çok tonlu efekt çeşidi
Merserize : Pamuklu kumaşın bir bazik işlemden geçirilerek parlaklık ve mukavemetinin arttırılması
Meto : Hatalı kısımların işaretlenmesi için kullanılan renkli etiketler
Overlok : Değişik kumaş çeşitlerine ve işlemlere göre farklı tipleri bulunan; sürfile, temizleme, birleştirme amacıyla kullanılan dikiş makinesinde gerçekleştirilen işlem
Pad-batch: Soğuk boyama yapan makine
Palet : Üzerine kumaş koymaya yarayan tahta iskelet
Pano baskı : Tüm kumaş eninde birbirine bağlı kesintisiz şekilde çıkan , tek bir motiften oluşan dokumalı veya baskılı desenleme
Pastal : Üzerine kesim yerleşim planının konduğu, tek katlı veya çift katlı olarak serilmiş birden fazla kumaş katlarından oluşmuş kumaş tabakası
Pat: Basılacak boyaların baskı çeşidine göre, dolgu maddesi
Pigment : Suda çözünmeyen,kumaşa yapıştırılan, baskıda kullanılan bir boya tipi
Pike : Bir örgü tipi
Plotter : Bilgisayar yöntemi ile desen filmlerini hazırlayan makine
Pnömatik : Havalı, havayla ilgili
Polar : Bir poliester kumaş tipi
Polyester : Polietilentereftalattan çekilen sentetik lif
Ram : Kurutma, finiş makinesi
Reaktif boya : Pamukla reaksiyona giren çok dayanıklı bir boya
Reçme : Bedendeki kumaş uçlarının içe kıvrılıp dikilmesi
Red-Tag : Üzerine elde mevcut olan her bir kumaş deseninin veya renginin yapıştırıldığı kart
Regüle bıçaklı : Fazlalıkları kesmek üzere bıçağı olan
Ribana : Düz ilmeklerden oluşan dikey sıraların ters ilmeklerden oluşan dikey sıralarla dönüşümlü olarak örüldüğü kumaşlar
Rotasyon : Yuvarlak şablonlarla çalışan bölüm
Serim masası : Kumaşların kesildiği masalar
C-tex açma masası : Lycralı kumaşlarda kesim öncesi gerginliği azaltmak için kullanılan sarım makinası
Sham : Süs yastığı
Süprem : Yuvarlak örme makinelerinde genellikle pamuklu olarak üretilen tek katlı düz örgü ile yapılan tek yüzlü kumaş
Şardonlu kumaş : Dokuma yada örme kumaşların ipliklerinin içerisinden, liflerin çekilerek kumaş yüzeyine çıkarılması ve böylece tüylendirilmesi işlemi yapılmış, tüylü kumaş cinsi
Tek iğne : Bir dikiş makinesi çeşidi
Tela : Giyside dolgunluk vermek amacıyla konulan ara malzeme
Terbiye : Dokuma veya örmeden gelen kumaşın ya da elyafın iplik halindeki tekstil materyalinin görünüm ve kullanım özelliklerini değiştirmek, geliştirmek için yapılan işlemlerin bütünü
Tuşe : Kumaşın yumuşaklık derecesi
Tüp : Kumaşın örüm sonrası kesilmemiş hali
Üç iplik : Üç iplikle örülmüş kumaş
Vinyl bag : Plastik torba
Viskon : Yapay selüloz elyafı
Yaş açma makinası : Yaş tüp kumaşı kesen makine

Dokuma Kumaş Analizi

Elimizde örneği bulunan bir dokuyu aynı özelliklerde üretebilmek için kumaş analizi yapılır kumaş analizi ile elde edilen bilgiler iplik üretim ve dokuma makinelerine yansıtılarak gerekli ayarlar ve düzenlemeler yapılır. Kumaş analizinin doğru yapılması kumaşın başlangıçta istenilen özellikleri sağlayabilmesi için önemlidir.
Kumaş analizi ve aynı kumaşın tekrar üretimi ile ilgili hesaplamaların ve planların ortaya konulması için işlem sırası genel olarak şu şekildedir;
Kumaşın kullanım alanının belirlenmesi
Kumaşın yüzünün ve tersinin belirlenmesi
Kumaşın atkı ve çözgü yönünün belirlenmesi
Kumaşın çözgü sıklığı ve çözgü tel sayısının hesaplanması
Atkı sıklığının tespiti
Örgünün tespit edilmesi ve tahar armür planının çıkartılması
Çözgü ve atkı renk planının raporunun tespit edilmesi
Çözgü ve atkı iplik numarasının ve hammadesinin tayini
Tarak eni ve tarak numarasının tespiti
Çözgü ve atkı ağırlığının hesaplanamsı
Mamul kumaş ağırlığının hesaplanması
gibi vs. sıralanabilir.
Kumaş analizi için gerekli araçlar;Kareli kağıt,lüp,uzun iğne,duyarlı terazi,makas,cetvel,boya kalemi vb.'dir.
1. Kumaşın yüzünün ve tersinin belirlenmesi
Kumaşın tersinin ve yüzünün belirlenmesinde dikkat edilecek noktalar örnek olarak şöyle sıralanabilir;
Çözgü yada atkı örgüsü olma durumuna göre kapanmalar hangi yönde daha fazla ise o taraf kumaşın yüzüdür.
Kumaşı çözgüsü ayrı atkısı ayrı iplikten yapılmışsa pahalı olan ipliğin örgü yapıldığı taraf kumaşı yüzüdür.
Apre görmüş kumaşların yüz tarafındaki kısa elyaf kesilmek suretiyle yok edilir. Bu taraf kumaşın yüzüdür. ve görünümü daha parlaktır.
Kaşa flanel gibi yünlü, pazen gibi pamuklu kumaşlarda tüylü taraf ters veya yüz olabilir.
2.Kumaşın atkı ve çözgü yönünün belirlenmesi
Çözgü ve atkı yönünü belirlerken de dikkat edilecek özellikler örnek olarak şu şekilde sıralayabiliriz.
Çizgili kumaşlarda çizgi yönü çözgü yönüdür
Çözgü sıklığı atkı sıklığından daha fazladır
Çözgü ipliğinin bükümü atkı ipliğinin bükümünden daha fazladır
Ekoseli kumaşlarda çözgü yönü daha uzundur
Kumaş da iplikler çift yada tek katlı olduğu zaman, çift katlı olanlar çözgü tek katlı olanlar atkıdır
Tüylendirilmiş kumaşlarda tüy yönü çözgü yönüdür
Çözgü yönünde genellikle tarak yolları bulunur
3.Kumaşın dokusunun bulunması
Analiz edilecek kumaşın yüzü tespit edildikten sonra ele alınır sol kenarından daha sonra üst kenarından 0,5-1cm kadar genişlikte çözgü ve atkı iplikleri çekilir.Sol yukarı baştaki ilk çözgü ipliğinden başlayarak çözgü ipliklerinin atkı iplikleri ile alttan ve üsten kesimleri takip edilir. Çözgü ipliğini üsten kestiği noktalar desen kağıdında karelerin doldurulması veya işaretler ile gösterilir. Çözgü ipliği atlı ipliğinin altında ise bu kare boş bırakılır. Böylece çözgü ipliğinin yaptığı kesişme düzeni atkı ve çözgü yününde tekrar edinceye kadar işlem devam ettirilir. Kumaş örgüsünün yanı sıra ipliklerin renk düzeninin de incelenmesi ve not edilmesi, aynı zamanda iplik renk çıkarılmasını da kolaylaştırır.
4.Atkı ve çözgü sıklığının belirlenmesi
Kumaşın atkı ve çözgü sıklığının belirlenmesi lüp aleti ile TS 250 standardına göre kolayca belirlenir.Lüp yardımıyla bir iğne ile, iplikler sayılarak iplik sıklığı tespit edilebilir. ayrıca lüp kullanmadan da kumaşın kenarı saçaklandırılır ve 1cm uzunluğundaki iplikler sayılarak da iplik sıklığı belirlenir. genelde çözgü sıklığı atkı sıklığından fazla bulunur.
5.İplik katının belirlenmesi
Katlı iplikler, birden çok ipliğin burularak birbiri üzerine sarılması ile tek bir iplik haline gelen yapılardır.Numune kumaş analizinde, atkı ve çözgü ipliklerinin kumaştan çekilerek büküm aldığı yönün tersine el ile büküm verilerek varsa iplik katı açılır ve iplikler sayılarak işlem tamamlanır. Bu sırada ipliklerin büküm yünleri de belirlenir.
6.iplik numarasının belirlenmesi
İplik numarasının tayini TS225 standardına göre yapılmaktadır. Bunun için farklı çözgü ve atkı ipliklerini içeren kumaştan, atkı ve çözgü yönünde dikdörtgen şeritler kesilir. Kesilen tüm şeritler yaklaşık 50cm uzunluğunda olmalıdır. (atlıda 5şerit, çözgüde 2şerit alınır) kesilen şeritlerden 10 iplik ayrılır ve düzeltilmiş uzunlukları bulunarak ortalamaları alınır. Bulunan ortalama değer şeritlerden çekilen iplik sayısı ile çarpılır. Toplam ağırlıkları da tespit edildikten sonra aşağıdaki (2.1) nolu formül iplik numarasını tex cinsinden vermektedir. (iplik renk planları da göz önüne alınarak, her bir rengin numarasını tayin etmek amacıyla şeritlerden çıkarılan her bir iplik renklerine, rengine göre gruplandırılır ve her bir renk grubu için iplik numarası belirlenir. İplik numaraları renklerine göre farklı değilse ortalama bir iplik numarası tayin edilir. Ayrıca iplikler katlıda olsa numara tayininde tek kat iplik olarak ele alınır. İpliğin kat durumu belirtilir ve ipliğin diğer ayrıntıları da anlaşılır bir şekilde not edilir.
7. Atkı ve çözgü ipliklerinin kısalma oranının belirlenmesi
İpliğin kısalma oranı ise TS 254 standartlarına uygun şekilde belirlenmektedir ve kumaş içerisinde belirli uzunlukta çekilmiş ipliğin gerilerek ölçülen uzunluğunun kumaş içerisindeki uzunluktan farkının gerilmiş uzunluğa bölümü şeklinde ifade edilmektedir.
8.Kumaşın Metre kare Metre tül ağırlığının hesaplanması
Kumaş gramajı belirlenirken TS251 nolu standart esas alınmaktadır. Analiz edeceğimiz kumaştan kesilen 10*10cm ebadındaki numuneler tartılır ve tartım sonuçlarının ortalaması hesaplanır. Sonuç 100sayı ile çarpılarak metrekare ağırlığı bulunur. Kumaşın metrekare ağırlığını bulduktan sonra bunu ,kumaş eni ile çarparak metre tül ağırlığı bulunur.


www.dokuma.org sitesinden alınmıştır..

Tekstil olmadan ülke kalkınamaz!!!

TÜTSİS Yönetim Kurulu Başkanı Halit Narin , tekstil sektörünün yaşadığı tüm krizlere rağmen ayakta kalmayı başardığını ve Türkiye `nin bu sektörden vazgeçme lüksü olmadığını söyledi.
Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜTSİS ) Yönetim Kurulu Başkanı Halit Narin , bugüne kadar verdiği tüm beyanatlarda, tekstil sektörünün `yaşadığı tüm krizlere rağmen ayakta kalmayı başardığını ve Türkiye `nin bu sektörden vazgeçme lüksü olmadığını, tekstil sektörü olmadan ülkenin kalkınamayacağını` vurguladığını bildirdi.
Narin , Denizli Sanayi Odası tarafından 2 Haziranda Denizli `de düzenlenen `Uluslararası Tekstil ve Konfeksiyon Zirvesi `nde yaptığı konuşmada geçen `konfeksiyon hariç tekstil sektörü şu anda, yavaş yavaş devrini tamamlamak üzere` şeklindeki sözlerinin yanlış algılanması konusunda açıklama yaptı.


Yurtdışına kaçışa tepki gösterdik

Narin , Başkanlığını yaptığı Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikasının, kuruluşundan bu yana yerli tekstil sanayicisinin varlığı ve mevcudiyetini korumayı kendisine bir misyon olarak addettiğini dile getirdi.
`Sadece yurtiçinde değil yurtdışında da Türkiyeyi yönetim kademesinde temsil ettiğimiz ITMF , Euratex , Eurocoton ve IWTO gibi uluslararası nitelikteki tekstil sektörü ile ilgili teşkilatlarda, Türk tekstil üreticilerinin haklarını ve çıkarlarını savunduk ve savunmayı sürdürüyoruz` diyen Narin , bugüne kadar verdiği tüm beyanatlarda, 4 milyon kişiye istihdam yaratan ve Türk sanayisinin lokomotifi olan tekstil sektörünün yaşadığı tüm krizlere rağmen, ayakta kalmayı başardığını ve Türkiye `nin bu sektörden vazgeçme lüksü olmadığını, tekstil sektörü olmadan ülkenin kalkınamayacağını vurguladığına dikkati çekti.
Narin , şunları kaydetti: `Son dönemde tekstil sektöründeki üretimin yurtdışına kaçırılması konusunda da tepkilerimizi kamuoyu ile paylaştık. Ülkenin emeğinin ve lokmasının başkalarına kaptırılmasının karşısında büyük bir kararlılıkla durduk, buna tevessül eden insanlara tepkimizi açıkça dile getirmekten kaçınmadık.


www.tekstilteknik.com sitesinden alınmıştır..

TEKSTİLDE NANO TEKNOLOJİ:YENİ GELİŞMELER VE GELECEKTEKİ İHTİMALLER

Farklı iki yaklaşım uygulanıyor tekstil materyali için.Bir dizi nano teknoloji uygulamaları özetlendi.
Nano teknoloji son yıllarda gelişmekte olan dallar arasında büyük bir alan alarak yer aldı.
Nano teknoloji materyal,elektronik,cam,tıp,plastik,enerji,elektronik ve uzay üzerinde toplumsal bir etki bıraktı .Büyük bir güçle hızla ikinci endüstriyel çağın açılmasını hızlandırdı.
‘Nano’ kelimesi yunan dilinden geliyor.Nano Yunancada cüce anlamına geliyor.Bir nanometre metrenin milyonda biri anlamına geliyor ve bir tel insan saçı çapından 100000 kere küçük.Bizim için bile algılanması oldukça zor.
Nano teknolojinin embriyosu atomik bir kurgudur.İlk olarak 1959 da Fizikçi olan Richard FEYNMAN tarafından genel olarak açıklandı.Nano teknoloji sık sık materyal üretimi için molekül ve nano boyutunda kesin bir bütün ve kontrol edilmiş biçim ile yeni temel özelliklerin materyal bileşkesi içinde olduğu gösterildi.
Nano teknoloji aynı zamanda ‘aşağıdan yukarıya’ olarakda adlandırılır.teknoloji bunun gibi küçük yapı birimlerinin kullanma sebebiyle geniş madde mühendisliğine karşın aşağıdan yukaruya bütün yaklaşımları dikkete aldı. İçsel yapıda bile nanoskala materyaller nano boyutu ile yapılan bloklar çok yüksek nitelikte ve az kusura sahip.
Mademki hacimli davrana materyalleri,bölünmez fizik atomlarını ve molekülleri tanımlayan quantum teorisini biliyoruz.Atomlardan ve moleküllerden yada aşağı nano skala ,nanometre alanı,böylece etkili bir geçiş davranışı için harika bir başlangıç görülüyor.
Bir materyal hacimli olduğu zaman içerisinde küçültülmüş küçük boyutlu partiküller ile veya daha çok boyut nanometre alanı içinde bu hacimli materyallerden farklı olarak büyük ölçüde görülecektir.Buna bir örnek verecek olursak; seramikler, normal olarak kırılgan, kolayca deforme olabilen maddelerdir eğer küçük boyuta indirgenmişse. Küçük bir nanosize tozu karışmış bir matriks materyalin içine, önemli ölçüde matriksin özelliklerini ve göterdiği performans önemli ölçüde değişir.

Tekstilde nano teknoloji
Nano teknoloji dalgası tekstil endüstrisinde büyük bir potansiyel gösterdi,göstermeye devem ediyor.Araştırma çalışmaları var olan çalışma performansını,gelişmekte olan ve gelişen tekstil materyalleri üzerinde mükemmel işlevleri yerine getirmek için kullanılıyor. Ana yaklaşımlar iki şekilde sınıflandırılıyor.
1- Lif karışımı esnasında nano boyutlandırma.
2- Tekstil bitim işleminde materyal içinde boyutlandırma

Bileşik lifler ve nanosize dolgu maddeleri
Bir çok nano teknoloji uygulamaları ileride daha iyi uygulanacaktır. Bazı yapısal nano bileşikli lifler ile nano boyutlu dolgu maddeleri ticari üretimde kullanılıyor. Nano boyutundaki dolgu maddeleri nano partikülleri içeren lif bileşiklerinde (kil, metaloksit, karbon karası) grafit nano lifleri ve çok uyarıcı yapılandırma, blok karbon nano tüpde kullanıldı. Her nekadar dolgu partiküllerinin bazıları kil, metaloksit, siyah karbon gibi mikro dolgu maddeleri 10 yıl içinde mikro liflerde kullanıldı. İndirgeyici nano metrearalığı boyutu içinde yüksek performans ve yeni üretim marketleri oluştu.


Karbon nanolifler ve nanopartiküller
Karbon nanolifleri ve siyah partiküllü nano lifleri, karışım elyafları aşırı derecede kuvvetlendirir. Bununla birlikte görünür oranlarda karbon nano lifleri polimerden çekilir. Bu yüzden karışım lif geriliminde büyük bir artış olur. Siyah karbon nano patiküllerinin aşınma mukametini düzeltebilir ve bu yüzden karışım liflerinin dayanıklılığı artar. Aynı zamanda her iki karbon liflerinin (karbon nanolif ve siyah karbon partikülleri) sonuçları, kimyasal mukameti ve elektrik iletkenliği polimer yapıdaki lifle karşılaştırıldığında yüksek olduğu görülür. Polyester, naylon ve polietilen nanosize dolgu eriminden % 5 ila % 20 arsında polimer matris kullanıldı.
Kil nano partikülleri
Kil temelde düşük yoğunlukta yapısında hidroalüminyum silikat bulunduran bir maddedir. Nano boyutlu kil partikülleri yüksek elektriğe sahip parçacıklar ısı, kimyasal maddeler ve UV ışınlarına karşı mükemmel dayanım gösterirler. Nano parçacıklı kil partikülleri nano kilin ısıya karşı dayanımından dolayı alev almasını önleyerek karışım liflerde mükemmel bir etkiğ gösterirler. Nano kil lif içerisinde hareket etmeyerek güçlü UV ışınlarını engeller ve aşındırıcı kimyasalları lif içerisinde katmerleştirerek istifler.
Mekaniksel koşullarda bir naylon altı kil bileşiği ile kil yığının % 5 kısmı % 40 oranında yüksek gerilme gücüne % 68 den büyük bir kısmı gerilim miktarını % 60 dan büyük kısmıda mukameti % 26 dan büyük bir kısmıda miktarı gösterir.
Bunun gibi önemli bir ilerlemede kuvvetli bileşiklerde bile kurşunlar askerlerin kafalarına taktıkları kasklardan geçememişlerdir. Bunun sebebi nano killerin arası koruyucu bir madde ile doldurulmuştur.
IV kez modifiye edilmiş amonyum tozu ve nanokil lifler polipropilen lifleri içinde tanıtılmış. Bilindiği gibi pp boyanmayan bir liftir çünkü gerekli olan yapısal yoğunluk ve boyama bölgelerine sahip değildir. Ağırlıkça % 5 ten daha küçük nano parçacıkları birleştirildikten sonra, pp asid ve dispers boyar maddelerle % 4 oranında boyana bilir. Modifiye edilmiş nano kilin boyanabilirlik alanları tanıtılarak pp lifi ve lif içerisinde oluşturulmuş geçersiz alanlar ile boyar maddeler yakalanarak alçaltılmaksızın yararlı bir poliproplen haline dönüştürülmüştür.
Metal oksit nano partikülleri
Nano parçacıklı partiküller TiO2 Al2O3 ZnO ve MgO bir grup metalk oksit fotokatalik yeteneğe, elektriksel iletkenliğe, UV absorpsiyonuna ve foto oksitlenme kapasitesine, kimyasal ve biyolojiksel türe sahip olur. Yoğun ilgili araştırmalarda metal oksitli nano partiküller antimikrobiyel özellikte, kendi kendine dezenfekte eden ve UV ışınlarını bloklayan askeri koruma ve sağlık alanındaki ürünlerde gerçekleştrilmiştir.
Naylon lifi ZnO ile dolduruldu böylelikle nano partikülleri UV ışınlarının koruyucu özelliğini sağlayabilr ve aynı zamanda naylon lifinin statik elektriklenme özelliğini de azaltır TiO2 ve MgO nano partikülleri is karışım liflerde kendi kendine strelize edebilmeyi sağlar.
Karbon nano tüpleri
Karbon nano tüpleri bir silindir içerisinden yukarıya doğru grafitten çekilmiş küçük kabuklardan meydana gelmiştir. Karbon nano tüpleri içerisinde tek duvarla çevrili karbon nano tüpleri ve multi(çok) duvarla çevrili karbon tüplerine çevrilmiştir. Gerilim gücüne 100 kat daha fazla sahiptir. Isı iletkenliği saf elmastan çok daha iyidir, elektriksel iletkenliği bakırınkine benzer ancak daha yüksek akım taşır. Karbon nano tüpü materyal için şaşırtıcı derecede güç ve yüksek elektriksel iletkenlik uygulalar. Buna başarılı bir örnekte CNT karbon nano tüpleri SWNT (tek duvarla çevrili nano tüp) polivinil alkol lifleri ile mikrometre çapı genişliğinde katılaşarak eğirme yöntemiyle üretildi. Elde edilen lif iki kat kalın ve dayanıklı, çelik telden 20 kat daha dayanıklıdır. Lifin dayanabilirliği örümcek ipeğinden 4 kat daha fazladır. Kevlar lifinden 17 kat daha büyüktür kurşungeçirmez liflerin yapımında kullanılır bu nedenle bu tür lifler güvenlik kemerlerinde, patlama denemelerinin yapıldığı örtülerde, elektromanyetik koruyucularda kullanılmaktadır. Devam edilen araştırmalarda CNT lifleri farklı polimer yapıdaki liflerin yanında (polymethylmethacrylyate ve polyakrilonitril) CNT dispersleme ve yöneltme lifleri içerir. Bu uygulamayla ıslak eyirme, eriyik eyime ve elektron eyirme ayrıntılı bir şekilde araştırıldı.
Lifler ile nanosize hücreli yapılar
Nanosize dolgu maddelerinden başka nano yapılı karışım lifler, nanosize hücreli yapıları bir lif polimer matrisi içerisine alır. Lifin belirli bir derecesi iyi ısı yalıtımını hafifsıklet, lifin mekanik gücünden çok fazla ödün vermeden yüksek dayanıklı konularda yaralı katkılarla sonuçlandırabilir. Bunun sebebi, değişiklikler nanoscala ya da onun altında olduğu içindir. Çoğunlukla nano boyutundaki dolgu maddeleri nano hücreli lif bileşiklerine maksimum mekaniksel etki ve güç kazandırmak için uygulandı. Nano hücreli yapıların ek bir işlevi de güzel koku tıbbi tedavi, biyolojik koruma, amaçları ile oluşan boşlukların içinde hedef maddenin önemli bir miktarda tutulabilmesidir.
Çeşitli tekniksel yollar kullanılarak geliştirilmiş karışım nano hücreli lifler düşük kaynama sıcaklığında solventlerle ve çok tehlikeli sıvıların kullanımını kapsar. Eğer sıcaklık arttırılır yada basıç azaltılırsa polimer eriyik haline getirildikten sonra hacmi küçülür, küçük parçalar halinde damlar. Bu gibi bir sonuç nano parçacıklı hücreleri polimer yapıların içerisinde düzenler eğer polimer yüksek sıcaklıklarda katılaşmış. Yüksek performanstaki nano yapılı lifler üzerinde bazı araştırma çalışmaları yapıldı. Bu uygulamada hücreler 10-20 NM kontrolü boyunca tutarak termodinamiğin köpük biçimindeki proses uygulandı.
Kimyasal bitim ve son tutum
Nano teknoloji birçok yöntemle karışım liflerin oluşmasında etkili olduğu aynı zamanda etkili bir kimyasal bitim işlemlerinin gelişmesinde de katkıda bulundu. Tekrarlanamayan trendlerde, prosesin formülünde bir nanoscala emilüsyonu tekstil materyali boyunca tam bir şekilde aplike edildi.bu bitim işleminin avantajı, tekstil kumaşını daha önce görülmemiş bir seviyeye ulaştırarak boya direncini, hidrofilitesini, antisatic elektriklenmeyi, buruşma direncinin arttırılması gibi özellikler kazandırmış oldu.
Nano partikülleriyle bitim işlemi
Nano partiküllerle yapılan bir tekstil bitim işleminin aslında yüzeydeki özellikleri değiştirmek ve aynı zamanda tekstil materyaline farklı özellikler kazandırmaktadır. Nano partikülleri geniş yüzey alanlarında büyük parçacıklarla karşılaştırılır. Nanometre alanında partiküller saydam şeffaftır bu yüzden onlar leke tutmazlar ya da parlamazlar. TiO2 ve nano partikülleri lif içerisinde eğirme prosesi içerince tuzağa düşer ya da tekstil materyali içerisinde normal bir tekstil bitimi işlemiyle birleştirilir. Sonuç olarak meydana getirilen materyal kimyasal ve biyolojiksel koruyucu performansına sahiptir. Nano partiküller ön mühendislik aşamasında tekstil materyalini daha çekici ve cazip hale getirmek için püskürtme yöntemi ya da elektrostatik metot kullanılarak uygulanılır. Bitmiş bir kumaşta basıç ile kristallendirilmiş nanosize partikülleri bir materyal algılayıcısı içerisine yerleştirilmiş, basınla oluşturulmuş partiküller mekaniksel kuvvetlerle elektriksel sinyaller içerisine dönüştürülmüştür. Eğer materyal devamlı olarak giyilecekse, devamlı olarak deriyle temasta bulunacaksa bendesel işlevleri (kalp ritmi nabız gibi) sinyalle görüntü birimine iletilir. Başka görülebilir bir tutumda nano partiküller tekstil lifi içerisinde uygun bir yerde birleştirilir. Selüloz lifi metal oksitlerin TiO2 nano partikülleri ile uygun yerleri selüloz yağı içerisindeki katalizatörler kullanılarak doldurulur.

Nanolayer kaplama ve kendi kendini onarma işlemi:

Nanolayer kaplama tekstil içerisinde gelenekselden farklı olarak tamamen yeni bir kaplama teknolojisidir. Nanolayer kaplama anlayışı kendi kendine birleşmiş tek katlı tabakaların kimyasal moleküler formülü içerisinde alt tabaka üzerinde bir nanometre derinliği kadar tek bir kat olumu esasına dayanır. İlave edilen katmanlar bundan başka bir nanometre derinliği içinde eklenebilirler. Ayrıca kaplama kalınlığı, düzgünlük ve yoğunluk nanolayer kaplamanın önemli karekteristik özelliğidir. Kumaş üzerinde devamlı olarak ince, eşit düzeyde aynı yoğunlukta bir katman meydana getirerek kaplama esasına dayanır. Plazma, iyon kümesi ve kimyasal uygulamalarla yararlı teknikler üretiliyor elekrolitler ve nano partiküller kimyasal çökeltme için bir üst nanolayerin farklı, gerekli işlevselliğine aday olabilirler. Kendi kendine çevirme metodu ile nano partiküller incelendi.
Tekstildeki nanolayer kaplama aynı zamanda kendi kendini onarabilir niteliktedir. Üst katman içindeki kimyasal molekül kazayla bir yer yırtıldığın da ve söküldüğünde boş yerlere gelerek moleküllerin üstünü örtecek çünkü moleküller aynı zamanda geriye hareket ederler.yada moleküller bulundukları katmandan nanolayer katmanları içerisin de gerektiğinde elektrostatik nötürleşmeyi sağlarlar. Bu kendi kendini yenileme işlemi nano layer katmanları boyunca elektrostatik efekt olarak meydana gelir. Sürekli devam eden araştırma çalışmaları gösteriyorki, tekstildeki nano layer kaplamanın bir projeside seramikte kullanılan indium-kalay-oksit madenleriyle multi-spectral(ışık tayfı) kamuflaj materyalleri geliştirmektir. Kimyasal düzenlemelerle optiksel karakteristikler tedavi gören materayel oluşturarak kontrolü sağlayan procestir.

Gelecekteki umut:

Tekstildeki nano teknolojinin gelecekteki beklenen gelişmeleri: Tekstil materyalinin var olan kalite performansı, gelişmiş akıllı ve yetenekli tekstiller ile eşi benzeri görülmemiş işlevleri
Yeni tekstil materyalleri yoğun bir araştırma adı altında, insanı koruyan teknolojik ilerlemeler. Örneğin güneşte uzun süre giyilebilir enerji depolayabilen sensörler, bilgi elde edebilen ve ileten sensörler, çok katlı ve incelikli koruma, suç ortaya çıkarma, sağlık alanında, yara iyileştirme işlevi, kendi kendini temizleyebilen, kendi kendini onarabilen işlevleri arayışı altındadır. Nano teknoloji tekstil alanında gelecekte muhakkak büyük bir yer tutacaktır. Nano teknolji için tahmin edilen şey 10 yıl içerisinde yüz milyonlarca dolar yeni materyal üretilerek alış veriş gücü kazandıracaktır. Günümüzde alış verişte tekstil hiç şüphesiz önemli bir yere sahiptir. Görmeyi umut ediyoruz ki tekstil materyalinin yeni ufukları karşı konulmaz teknoloji dalgaları altında dalgalanacaktır.



www.marmara.edu.tr adresinden alınmıştır..